Skąd wywodzi się tradycja organizacji styp po pogrzebach?

Stypa jest zwyczajem powszechnie znanym w Polsce. Zdecydowana większość pogrzebów kończy się konsolacją (jeżeli żałobnicy są na siłach, by po pochówku przygotować przyjęcie dla bliskich). Zwyczaj stypy nie wziął się znikąd i nie jest domeną nowoczesności. Jego początki sięgają czasów „pogańskich”. Skąd wzięła się tradycja organizacji konsolacji po pogrzebach?

Czym jest stypa?

Stypa (konsolacja) to zwyczaj pogrzebowy, spotykany w kulturze słowiańskiej. Wiąże się z uczczeniem pamięci zmarłego na lub po uroczystości pogrzebowej. Konsolacja ma postać uroczystego poczęstunku w gronie rodziny, przyjaciół, ewentualnie sąsiadów. Nazwa „stypa” pochodzi od łacińskiego słowa „stipis”, oznaczającego jałmużnę, datek, natomiast nazwa „konsolacja” oznacza „pocieszenie”.

Skąd pochodzi tradycja organizacji styp?

Jak już zostało wspomniane, tradycja organizacji styp bierze się z kultury Słowian. Według tradycji starosłowiańskiej, konsolacja odbywała się nie tylko po pogrzebie, ale i przed nim. Na uroczystość zapraszano wszystkich uczestników ceremonii pogrzebowej – nie byli to tylko najbliżsi.

Warto pamiętać, że konsolacja ma również wymiar duchowy. Dzięki uroczystemu poczęstunkowi żałobnicy nie zostają sami po pogrzebie (pogrążeni w głębokiej żałobie). Mogą posiedzieć przy bliskich, powspominać zmarłego, porozmawiać o swoich lękach i wątpliwościach, uronić łzę. Stypa miała być formą terapii.

Stypa w różnych częściach Polski

Konsolacja na przełomie wieków wyglądała inaczej w różnych częściach Polski. Przykładowo: na Mazowszu stypy były urządzane w karczmach, gdzie nie brakowało jedzenia i trunków alkoholowych (do picia serwowano wódkę z miodem). Konsolacja wyglądała inaczej na Śląsku. Jeśli zmarły był osobą młodą, organizowano tam tzw. „niebieskie wesela”. Na czym to polegało? W domu zmarłego (przyozdobionym zielonymi gałązkami) tańczono i śpiewano pieśni religijne, żałobne.

Gdzie zorganizować stypę?

Obecnie stypy najczęściej organizuje się w lokalach gastronomicznych. Przykładem jest polecana restauracja Rukola z Dywit, miasteczka położonego nieopodal Olsztyna. Żałobnicy zlecają przygotowanie poczęstunku dla najbliższych, którzy uczestniczyli w ceremonii pogrzebowej. Oprócz smacznego i zdrowemu menu można oczekiwać dokładnego kosztorysu, przystępnych cen.